Dünya tarihine baktığınızda, Avrupa tarihi dışında önemli olaylara gebe olan diğer bir bölge de Uzakdoğu’dur. Özellikle 1. Dünya Savaşı’ndan sonra siyasî anlamda kendini belli eden Uzakdoğu ülkeleri, daha sonrasında dünyanın dikkatlerini daima toplayan uluslara da zemin olmuştur.
Bu uluslardan biri köklü geçmişi ve bugün bile bu geçmişe sıkı sıkıya bağlı olan Japonya’dır. İnsanları için onursuz yaşamak ölümden çok daha çirkindir. Onurlarını kaybetmektense canlarını kaybetmeyi yeğlerler. Japonya, tarih boyunca diplomatik ataklarıyla, savaş alanında kullandığı taktikler ile ve hepsinden de öte gelenekleriyle merak uyandıran bir ülkedir. İşte, biz de o ülkeye 2. kez yolculuğa çıkıyoruz.
Creative Assembly, oyun dünyasında ilk önemli başarısını Total War: Shogun ile göstermişti. Oyunla kazandıkları başarılar bir yana, o dönem için Japonya tarihi ve gizlerini bu kadar güzel şekilde anlatan bir oyun daha yoktu. Bu oyunun ardından birçok coğrafyaya ve tarihin bir çok evresine yayılan Total War serisi, aradan geçen yılların ardından tekrar evine dönüyor. Yapımcılar bildikleri topraklarda bizleri 1500’lü yıllara götürüyor ve bunu beklediğimizden çok daha zevkli şekilde başarıyorlar.
[editor:Savaşlara yakından bakayım derken animasyonların güzelliğine kendinizi kaptırırsanız, savaşı yönetmeyi unutup mağlup olabilirsiniz.]
Total War serisinin geçmişine baktığımızda, her oyunda belirli bir coğrafyanın tarihini anlatan oyunlar olduğunu görüyoruz. Shogun 2 de bu kuralı bozmadan devam ediyor. “Shogun”, 15. YY’da Japonya’da imparatorun ardından en yetkili askerî komutana verilen unvandır. Savaşlarda orduyu yönetme yetkisine sahip olan bu komutana giden yol ise tahmin edildiğinden çok daha zorludur. Oyunun hikâyesini de aslında burası oluşturuyor. Oyunun başında, oyunda yer alan klanların lideri olarak başarılı olmaya ve sonunda Shogun unvanını almaya çalışıyoruz.
Oyunun tek kişilik senaryosuna başladığınızda, tüm Japonya topraklarının 9 adet klan tarafından paylaşıldığını ve bu klanlar arasında akıl almayacak mücadelelere tanık olduğunu görüyorsunuz. Bu klanlardan herhangi birini seçme konusunda serbestiz, ama bunu yaparken klanların kendilerine ait bir takım özelliklerine dikkat etmek gerekiyor. Bu klanlardan bazıları savaş alanında daha etkili ve hızlı ordulara sahip olurken, bir kısmı ekonomik anlamda çok daha hızlı gelişebiliyor. Klanların özellikleri farklı olsa da, 9 klanın başındayken de amacınız tek olacak. Shogun olabilmek için kontrol altına almanız gereken bir bölge, yani “Kyoto” bölgesi var ve bu bölgeyi 4 mevsim elinizde tutmanız gerekiyor. Bunu başardığınızda, Japonya’nın en kıdemli komutanı olup unvanınıza kavuşabileceksiniz.
Oyun, oyun değil adeta bir film gibi!
Yapımcılar, Shogun 2 ile birlikte seriye oranla bir takım değişiklikler yapacaklarını söylemişlerdi. Bu değişikliklerin ilk meyvesinin tamamen değişen arayüz olduğunu söyleyebiliriz. Neredeyse tüm strateji oyunlarında olduğu gibi Total War’da da yaygın olarak kullanılan klasik ekranın altında bulunun bar Shogun 2 ile birlikte tarih oluyor. Bunun yerine, sistemli olarak tasarlanmış basit pencereler ve alt kollarına ayrılmış seçenekler yer alıyor. Örnek vermek gerekirse, alt tarafta bar yerine seçili olan birlikler ve onlar hakkınızdaki sayı, sağlık gibi bilgilere ulaşabiliyoruz. Hemen yanında, sağ alt kısımda ise klanın genelini ilgilendiren bilgiler ve göreviniz için önemli olan tarih bilgileri yer alıyor. Total War serisi, başından beri savaş haritası üzerinde akıllı hamleler yapmayı gerektiren bir seri olmuştur. İşte bu yüzden, ekranın sağ üst köşesinde daimi olarak bir Japonya haritası bulunuyor. Bu haritada klanınızın sahip olduğu bölgeler ile birlikte; sahip olmadığınız bölgelerle de karşılaşıyorsunuz. Tabii haritada daha önce gitmediğiniz yerler, yalnızca sınır bilgileri ve isim olarak gözüküyor. Bu haritanın hemen altında farklı seçenekler bulunuyor. Örneğin burada hem klanınız, hem de yan görevleriniz ile alakalı mesajlara ulaşabilirken, diğer klanlar hakkındaki bilgilere, onlarla olan ilişkilerinizin durumuna bakabiliyorsunuz.
Diğer klanlarla olan ilişkileriniz, en az kendi klanınıza gösterdiğiniz ilgiyi göstermenizi istiyor. Şunu hatırlatmakta fayda var, aynı sizin gibi diğer klanların başındaki komutanlar da en kıdemli olabilmek için mücadele ediyorlar. İşte bu yüzden, Total War serilerinde zaten iyi durumda olan diplomatik ilişkiler Shogun 2 ile birlikte elden geçirilerek daha iyi hale getirilmiş. Diplomasi alanındaki en büyük yenilik, diğer gruplarla diplomatlar sayesinde iletişim kurmanız durumunun kaldırılmış olması. Bunun yerine, tıpkı Civilization serilerindeki gibi haritada açtığınız bölgedeki gruplar ile farklı bir pencereden direk görüşebilmenize olanak sağlanmış. Diplomatların artık olmaması diplomasinin o kendine ait havasına zarar verse de, pratiklik açısından çok daha sağlam bir tercih olmuş.
Eski oyunlarda olduğu gibi bu oyunda da diğer klanlar ile ticari anlaşmalar imzalayabilir, daha da önemlisi müttefiklik görüşmeleri yapabilirsiniz. Müttefiklik kavramı bu oyunda çok daha önemli, çünkü parsel parsel klanlara bölünmüş bir alanda tek kalmak istemeyeceksiniz. Bu eski detayların dışında, diğer klanlara ekonomik ambargo uygulamanız. Hatta ilişkilerinizi geliştirmek adına çocuklarınızı takas dahi edebiliyorsunuz. Bu fikir bize biraz aykırı geldi. Siyasî anlamda çok uzun vadeli bir yatırım olsa da çocuğunuzu gönüllü olarak esir vermeniz çok ahlaki değil.
Diplomasi anlamında söyleyebileceğimiz son şey ise, bu alan ile alakalı en ufak detaylara dahi dikkat etmeniz gerektiği. Bunun sebebi ise oyunda yer alan yapay zekanın önceki TW oyunlarına göre çok daha iyi olması. Klanlar arasındaki o gizli mücadeleyi onlarla görüşme yaptığınız esnada zaten anlayacaksınız; ama onları kullanmak eskisi kadar kolay değil. Zaten bu alanda diğer klanlardan herhangi bir şey istediğinizde iki yolu tercih edebiliyorsunuz. Bunlardan ilki, kibar bir şekilde rica etmek. Ama karşınızdaki klanın böyle bir ricayı geri çevireceğinizi düşünüyorsanız, tehdit yoluna başvurabilirsiniz. Ama her anlaşmanızda bu yolu seçmeyin, çünkü bir kez reddedilirseniz, askerî itibarınız diğer klanlar arasında yerle bir olabilir. Diplomasi için söylenebilecek bir diğer şey ise, dinin oldukça önemli bir konumda olması. Bir süre sonra şehirlerinizde faaliyet gösteren misyonerler halkınıza Hıristiyanlığı anlatacaklar. O anda klanınızın dinini değiştirmek sizin elinizde, ama bunun sonuçlarıyla yine siz mücadele edeceksiniz.
Atlılara karşı en iyi savunma hala mızraklılar
Klanınıza ait yönetim ekranında ise, kendinizle alakalı özel bilgileri de görebiliyorsunuz. Bu özel bilgiler yine sizi karar vermeye zorlayacak cinsten. Sizden sonra gelecek kişinin kim olacağını burada belirlerken, aynı zamanda savaş alanında büyük başarılar kazanmış generalinizin güvenini daha da artırmak için kızınızla evlendirebilirsiniz. Kendinizle alakalı evlilik işlemlerini de yine buradan hallediyorsunuz.
Az önce söylediğimiz evlilik sistemi yüzünden de ortalarda görebileceğiniz prensesler de yok. Bu “olmayan” karakterlerin yanına bir de tüccarlar ekleniyor. Tüccarların olmayışı ticarete vurulan bir darbe olarak anlam bulmasın, ticaret yolları olduğu gibi duruyor. Yalnız kontrolü için biraz daha fazla çaba sarf etmeniz gerekecek.
Ekonomi, tüm oyunlarda olduğu gibi Shogun 2’de de oldukça önemli bir alan. Ekonomiye katkı yapan ticaret, Shogun 2’de kendiliğinden gelişiyor ama bu gelişimin hızını belirleyen yine sizin faaliyetleriniz olacak. Finans ekranında kendi klanınızdan aldığınız vergileri düzenleyip, klanın gelir ve giderlerini görebilir; hatta bunların detaylı oranlarına da ulaşabilirsiniz. Ekonomi anlamında söylenecek son detay ise, bazı bölgelerin kendine has özelliklere sahip olması. Kaliteli maden üretimi her bölgede olmuyor. Bu üretimin olduğu bölgenin sahibi ise, ordusundaki samurayların maliyetini azaltabiliyor. O yüzden diğer bölgeleri kontrol altına almayı planlarken o bölgeye has özelliklerine dikkat edin.
Shogun 2 ile birlikte gelen ve oynanabilirliğe doğrudan etki eden bir kategori ise, Sanatsal Uzmanlık. Bu kategori temelde ikiye ayrılıyor; Bushido ve Way of Chi. Bu iki alan felsefi alanlar, ama bunların gelişimi hem askerî, hem de toplumsal alanda doğrudan etkili oluyor. Bushido alanındaki faaliyetleriniz, askerî anlamdaki gelişmeleri kolaylaştırıyor. “Chi’nin Yolu” alanı ise, klanınız içerisindeki insanların mutluluklarını, refah seviyelerini belirlerken yeni binalar inşa etmenizi sağlayabiliyor. Bu kategoriyi sık sık kontrol etmekte fayda var, çünkü bir süreden sonra bu gelişmeler otomatik oluyor; haliyle istediğiniz alana yoğunlaşamıyorsunuz.
Daha önce bahsettiğimiz yapay zekayı burada tekrar anmak istiyoruz. Altını çizmemizin nedenini herhangi bir klana karşı savaşa girdiğinizde anlayacaksınız. Artık düşmanlarınız, önceki oyunlarda olduğu gibi savaş alanında mücadele etmekle işin peşini bırakmıyor. Güçlü bir ordu ile üzerine gittiğiniz klan, siz fark etmeden şehrinize bir keşiş yollayıp askerî gücünüz şehirlerinizden çok uzaktayken bir ayaklanma çıkartabilir. Aynı şey, siz savunma tarafındayken de geçerli. Ordunuz şehirden uzakta değilse ya da askerî gücünüz düşük değilse diğer klanlar doğrudan mücadeleye girişmekten çekiniyor. Ne zaman sizin bir açığınızı yakalarlarsa, o zaman tüm güçleriyle saldırıya geçiyorlar.
Diğer klanlarınızla olan mücadelelerden galip ayrıldığınızda, belirli bir düzende puanlar kazanıyorsunuz. Shogun 2 ile birlikte seriye RYO öğeleri de ufaktan göz kırpıyor. Bu puanları direk ordunuza harcayabileceğiniz gibi, kişisel güvenliğiniz için de kullanabiliyorsunuz.
Deniz savaşlarının görselliği çok başarılı
Ajanlık, tüm Total War serisi için en önemli noktalardan bir tanesi olmuştur. Shogun 2’de de 5 farklı ajanımız var. Bunlardan ilki, “Metsuke” denilen bir birim. Bunlar, klan liderlerinin bir nevi özel polis ve korumaları. Kendi şehirlerinizde dolaşan suikastçıları yakalamakla görevliler. Ninjalar, diğer klanlara yapılacak suikast, bilgi almak gibi faaliyetleri yaptığı gibi, savaş sırasında önceden kaleye girip kapıları açmak gibi görevler de üstleniyor. Özelliği, başarılı olduğu takdirde hiçbir ses çıkartmaması. Geyşaların Ninjalardan farkı, yalnızca suikast özelliklerinin olması. Geyşalar görevlerini başardıklarında çok fazla dikkat çekiyorlar; bununla birlikte haritada da her zaman görülebilir konumdalar.
Teknik detaylara geçmeden önce, oyunda yer alan diğer bölüm ve modlardan bahsetmekte fayda var. Oyunun ana menüsünde yer aldığı gibi, ara yüzden de sürekli ulaşılabilir konumda olan “Ansiklopedi”, Shogun 2’nin değerine çok büyük katkı yapıyor. Ansiklopedi bölümünde, neredeyse Japon kültürü hakkında herşey var. Oyundaki tüm askerî birliklerden tüm yapılara, savaş taktiklerine, geleneksel anlamdaki inançlara kadar tüm bilgiler bu bölümde mevcut. Burada tahmin ettiğinizden çok daha fazla vakit geçirmek zorunda kalacaksınız. Oyunda vereceğiniz her karar öncesi sonuçlarının ne olacağını tahmin etmeniz açısından buraya başvurmanız olası.
Destansı tek kişilik senaryonun ardından, yapımcıların oldukça büyük beklentiler ile oyuna kattığı bir moda geçiyoruz. İsmi “Avatar Conquest” olan bu modda, diğer Shogun 2 oyuncuları ile çevrimiçi olarak mücadele edebiliyorsunuz. Bu moda girdiğinizce önce generalinizi oluşturuyor, istediğiniz şekilde üzerinde oynama yapıyor ve klanınızın bayrağını belirledikten sonra belirli görevleri yapmaya başlıyorsunuz. Diğer oyunculara karşı kazandığınız her zafer sonrasında farklı birimler elde ediyor ve bunları daha zorlu rakiplere karşı kullanıyorsunuz. Savaş haritasını gördüğünüz ekranda diğer oyuncuların hangi bölgelere sahip olduğunu görebilir, varsa birlikte oynadığınız arkadaşlarınız ile anlaşmalar yapıp ortak hedefe doğru sefere çıkabilirsiniz. Eğlenceli gözüküyor değil mi?
[editor:Multiplayer tarafından diğer mod ise, tek kişilik senaryoyu arkadaşlarınız ile birlikte oynamanıza izin veriyor. Bu modda da senaryonun uzunluğunu tıpkı tek kişilik moddaki gibi ayarlayabiliyorsunuz.]
Teknik detaylara geçersek, yapımcıların oyunun geliştirilme sürecinde oyunculara verdikleri sözlerin tamamını tuttuklarını görebiliyoruz. Savaş haritasındaki görseller göze çok hoş gelen çizimlere zaten sahipler. Ama gerçek zamanlı savaşlara geçtiğinizde bu “hoş” luk yerini mükemmelliğe bırakıyor. Birimlerin görünümleri, savaşların yapıldığı mekanlarda, özellikle deniz savaşlarında kullanılan renkler oyunun görsel anlamda çok büyük işler başardığının bir kanıtı.
Oyunun görsel alandaki başarısını tetikleyen bir başka unsur ise, savaş animasyonları. Çok kalabalık savaşlarda dahi, düşman iki birim arasındaki mücadeleyi çok rahatlıkla görebiliyorsunuz. İki samurayın kapışması, birinin saldırırken diğerinin savunma hareketini yapıp karşı atağa geçmesini; tekme atarak rakibini sersemletip kılıcıyla son hamlesini yapmasını çok net ve akıcı şekilde görebiliyorsunuz. Bundandır ki bazı savaşlarda taktik vermeyi unutup izlemeye daldığınızın farkına varabilirsiniz.
Civilization serisi başta olmak üzere diğer strateji serilerinde müzik seçimleri daima önemli olmuştur. Total War buna zaten dikkat eden bir seri, ama Shogun 2 ile birlikte yalnızca Japon kültürüyle harmanlanmış bir oyunla karşımıza çıkınca, o kültürün en ince noktasına kadar gidecek bazı melodileri de duymak mümkün oluyor. Japonya tarihinin anlatılması açısından çok başarılı olan Shogun 2’de, müzikler de olması gerektiğinden çok daha iyi şekilde seçilmiş. Ses efektleri de öyle.
Atmosfer konusunda denebilecek herhangi bir şey yok. Yapay zekanın beslediği atmosferin farkına savaşlardan ve diplomatik ilişkilerden fırsat bulup nefes aldığınızda varıyorsunuz. Onun haricinde kanınıza yavaş yavaş da olsa sinsice girmeyi başarıyor.
Shogun 2: Total War, Japon kültürünü ilk Shogun’dan çok daha başarılı şekilde yansıtan bir oyun olmakla kalmayıp, her anlamda tüm seriyi bir adım ileriye taşımayı başarmış. Bu aralar strateji oynamak isteyenlerin yapacağı en mantıklı seçim. Strateji oyunlarıyla alakanız yoksa bile 15. YY’daki Japon kültürünü eğlenceli şekilde tanımak için kaçırılmayacak bir oyun Shogun 2.
